در روزهای آخر سال و موعد خانه تکانی، لازم است بدانیم برای تمیزکردن این حجم از کثیفی و آلودگی از چه شوینده‌هایی استفاده کنیم تا کمترین ضرر را برای سلامتی‌مان داشته باشد.
همه در جنب و جوش‌اند، یکی خرید خانه می‌کند، آن یکی در فکر آجیل و شیرینی شب عید است، دیگری مشغول تغییر دکوراسیون است و در کنار همه اینها، تقریباً خانه‌ای نیست که اسفندماهش بدون خانه‌تکانی و تمیزکاری تمام شود. تمیزکردن خانه هم بدون استفاده از شوینده و ضدعفونی‌کننده انجام نمی‌شود؛ آن هم برای وسایل و مکان‌هایی که شاید یک‌بار در سال تمیز می‌شوند. خب، حالا در این شرایط لازم است بدانیم برای تمیز کردن این حجم از کثیفی و آلودگی از چه شوینده‌هایی استفاده کنیم تا کمترین ضرر را برای سلامتی‌مان داشته باشد، چرا که در همین ماه آخر سال، بسیاری از بیماریهای آلرژیک و حساسیت‌های پوستی به دلیل استفاده بیش از حد از شوینده‌ها تحریک می‌شود. در بسیاری از خانواده‌ها استفاده از سفیدکننده‌ها و پاک‌کننده‌ها بسیار رایج است، حالا یا به دلیل وسواس تمیزی یا با هدف از میان بردن آلودگی‌ها. این شوینده‌ها و سفیدکننده‌ها توانایی بالایی برای تحریک چشم، پوست و دستگاه تنفسی دارند و گازهای حاصل از آنها به راحتی قابل استنشاق است. تنفس همین گازها می‌تواند منجر به وخامت ریه‌ها و زخم‌شدن مجاری تنفسی شود.
استفاده از کدام شوینده‌ها خطرناک است؟
سفیدکننده‌ها: با اینکه سفیدکننده‌ها یکی از رایج‌ترین محصولاتی‌اند که در دنیا برای تمیز کردن استفاده می‌شوند، اما در عین حال بشدت برای سلامتی خطر دارند. قرار گرفتن در معرض سفیدکننده‌ها برای مدت زمان طولانی می‌تواند علاوه بر مسمومیت‌های شدید، منجر به ایجاد آسم و ذات‌الریه، سوزش چشم، درد قفسه سینه و سوزش پوست شود، بنابراین اگر قرار است با سفیدکننده‌ها خانه را تمیز کنید، مراقب باشید که ترتیبی دهید تهویه کامل در آن محل برقرار باشد؛ پنجره را باز کنید یا هواکش را به کار بیندازید.
بوراکس: بوراکس پودری سفیدرنگ است که از کریستال‌های نرم بی‌رنگ تشکیل شده و به راحتی در آب حل می‌شود. این ترکیب، کاربردهای زیادی دارد و جزو ترکیبات شوینده‌ها، مواد آرایشی و لعاب‌ها به شمار می‌رود.بوراکس در محصولات متنوع لباسشویی و تمیزکننده خانگی به کار می‌رود. برخی مطالعات نشان داده که قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض این ماده شیمیایی منجر به کاهش باروری هم در مردان و هم در زنان می‌شود.
خوشبوکننده‌ها: عطرهای مصنوعی حاوی مواد محرک و آلرژن‌ها هستند و مشکلاتی از قبیل خس‌خس سینه، دیگر مشکلات تنفسی و سوزش پوست را همراه دارند. واکنش به این نوع خوشبوکننده‌ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
آمونیاک: آمونیاک شناخته‌شده‌ترین ماده برای پاک‌کردن پنجره‌ها و آینه است. آمونیاک مهمترین ترکیب هیدروژنه ازت است و در طبیعت از تجزیه مواد آلی ازت‌دار به دست می‌آید. آمونیاک گازی است بی‌رنگ، با مزه فوق‌العاده تند که اشک‌آور و خفه‌کننده است. گاز آمونیاک از هوا سبک‌تر است و به سهولت به مایع تبدیل می‌شود. آمونیاک سبب تحریک دستگاه تنفسی، پوست و چشم می‌شود و مواجهه با حجم زیاد این گاز برای بدن انسان بسیار خطرناک است، زیرا این گاز با آسیب رساندن به شش‌ها می‌تواند سبب مرگ فرد شود.
ترکیبات چهارتایی آمونیوم: این ترکیبات مواد شیمیایی هستند که پتانسیل تشدید آسم را در افراد مبتلا دارند و حتی باعث افزایش خطر ابتلاء به آسم در افراد سالم می‌شوند.
اتانول آمین: این ماده به حالت مایع برای جذب گازهای اسیدی خاصی به کار می‌رود، معمولاً هم ماده اولیه تولید شوینده‌ها، براق‌کننده‌ها، داروها و مواد ضد خوردگی و واسط شیمیایی است. این ماده در صورت تماس با چشم می‌تواند سبب تحریک شدید با علائم مشخصه قرمزی، ورم و سوختگی شیمیایی در چشم شود. مایع رقیق‌تر این ماده می‌تواند سبب آسیب قرنیه شود. در صدمات شدید نابینایی اتفاق می‌افتد.
کافور: کافور یا Camphor که از روغن کاج به دست می‌آید، ضربان قلب را افزایش داده و اشتها را کم می‌کند. میزان زیاد کافور می‌تواند سیستم عصبی مرکزی را تحت‌تأثیر خود قرار داده، بی‌حالی، گیجی، گرفتگی معده و استفراغ شدید ایجاد کند.
کلروفرم: که در پیوندهای هیدروژنی تمامی دستمال‌های کاغذی و ورق‌های خشک به کار می‌رود، می‌تواند به سرعت از طریق پوست وارد دهان و راه‌های هوایی شده و دپرسیون تنفسی و زخم‌های پوست و سوزش چشم به وجود آورد.
بنزیل‌استات: نوعی عطر یا خوشبوکننده پرمصرف در شوینده‌های بهداشتی است که سبب ایجاد سرطان لوزالمعده می‌شود. از مضرات شوینده‌های شیمیایی اینکه قرار گرفتن در مجاورت این ماده خواب‌آلودگی، گیجی، قرمزی چشم‌ها و خشکی پوست به همراه دارد. بخارات ناشی از بنزیل استات سوزش گلو و اختلالات تنفسی به وجود می‌آورد.
به جای مواد شیمیایی از مواد طبیعی استفاده کنید
سرکه: سرکه سفید یکی از بهترین ضدعفونی‌کننده‌ها برای تمیز کردن خانه است. برای از بین بردن لکه‌ها و رسوب آب در جایی مثل حمام و سرویس بهداشتی، وسایل و شیرآلات می‌توانید به سادگی و تنها سرکه را روی قسمت‌هایی که قصد پاکسازی آن را دارید، اسپری کنید. تنها نکته‌ای که مهم است در مورد استفاده از سرکه رعایت کنید اینکه وقتی سرکه را اسپری می‌کنید، اجازه دهید کمی روی سطح‌ها باقی بماند، به دلیل طبیعی بودن این ماده نسبت به مواد شیمیایی زمان اثربخشی کمی طولانی‌تر خواهد بود. اگر مایل به درست کردن محلولی قوی‌تر برای از بین بردن لکه‌ها بودید، می‌توانید دو قاشق غذاخوری آبلیمو، یک‌چهارم فنجان سرکه، یک‌چهارم فنجان آب گرم و ۲ قاشق غذاخوری ماده شوینده را با هم ترکیب کنید و سپس به وسیله یک مسواک بر روی لکه‌ها بکشید. برای از بین بردن لکه‌های رسوب آب از روی سر دوش حمام فقط کافی است مقداری سرکه داخل کیسه بریزید، و به سردوش ببندید به‌طوری که سردوش کاملاً در سرکه غوطه‌ور شود، اجازه دهید سرکه حدود یک شب تا صبح روی سردوش حمام بماند، سپس آن را شست‌وشو دهید. با همین روش ساده، لکه‌ها پاک می‌شوند.
نگران بوی بد سرکه نباشید؛ چرا که پس از خشک شدن سطح‌ها، بوی آن هم از بین می‌رود. از سرکه می‌توانید در پاکسازی و ضدعفونی ماشین ظرفشویی، انواع سبزیجات و لباس‌های داخل ماشین لباسشویی استفاده کنید. برای پاکسازی ماشین لباسشویی زمانی که خالی از لباس است، دو فنجان سرکه ریخته و آن را روشن کنید، این کار را زمانی که ماشین لباسشویی در مرحله آخر شست‌وشوی لباس‌ها قرار دارد می‌توان انجام داد، با این کار تمام صابون‌های اضافی از روی لباس‌ها از بین خواهد رفت. همچنین سرکه برای از بین بردن لکه‌های سرسخت، مؤثر عمل می‌کند. از محلول سرکه و آب به صورت مساوی هم در پاکسازی سطح‌ها و کفشوها می‌توان استفاده کرد.
از سرکه برای تمیز کردن اتاق نشیمن هم می‌توان استفاده کرد. برای این کار، یک قاشق چای‌خوری مایع شوینده و یک قاشق چای‌خوری سرکه و کمی آب گرم را با هم مخلوط کنید، البته به این موضوع هم توجه داشته باشید که فرش شما، تحت‌تأثیر سرکه خراب نشود، این را می‌توان از روی توضیحات برچسب پشت فرش متوجه شد. برای تمیز کردن کف پوش، سطوح چوبی، درها و دیوارها هم می‌توان از محلول آب و سرکه به یک اندازه استفاده کرد، بعد از پایان پاکسازی لازم است توسط یک پارچه خیس سرکه را از روی سطوح پاک کنید. همچنین سرکه در شست‌وشوی پنجره‌ها بسیار مؤثر عمل می‌کند، برای این‌کار ترکیبی مساوی از سرکه و آب داغ تهیه کنید و توسط یک دستمال بدون پرز و نرم بر روی پنجره‌ها بکشید. از دیگر موارد استفاده از سرکه، تمیز کردن کف آشپزخانه است.
توجه داشته باشید، برای استفاده از سرکه باید محتاط باشید و همیشه کمی از محلول را بر روی قسمت کوچکی از سطوح کشیده و در صورتی که مشکلی برای آنها ایجاد نشد کار را ادامه دهید.
جوش شیرین: جوش شیرین یکی از موادی است که برای برطرف کردن بوی بد دهان استفاده می‌شود که البته می‌تواند جایگزین مواد شیمیایی قوی و مضرات شوینده‌های شیمیایی باشد. ۳ قاشق غذاخوری جوش شیرین در ماشین لباسشویی ریخته تا بوی بد لباس‌ها کاملاً برطرف شود. جوش شیرین را می‌توان برای از بین بردن بوی بد مبلمان پارچه‌ای هم استفاده کرد. به این صورت که پودر جوش شیرین را روی سطح ریخته و با دست روی مبل کشید. بعد از گذشت نیم‌ساعت می‌توان جوش شیرین را با جارو برقی کشید. برای پاک کردن لکه ماژیک یامدادشمعی که معمولاً بچه‌ها روی دیوار می‌کشند، هم می‌توان از خمیر جوش شیرین استفاده کرد. برای درست کردن خمیر جوش شیرین، باید جوش شیرین را با مقدار مساوی آب مخلوط کرد، خمیر به دست آمده را روی لکه‌ها قرار دهید تا خشک شوند. بعد با یک دستمال آنها را پاک کنید. به این موضوع دقت کنید که جوش شیرین ممکن است رنگ دیوارهای رنگی را خراب کند.
توپ خشک کن: توپ‌های خشک‌کن نه‌تنها فاقد مواد شیمیایی مضر است بلکه چندین‌بار می‌توان از آن استفاده کرد. این توپ‌ها می‌توانند رطوبت لباس را سریع‌تر جذب کرده و لباس را خیلی سریع‌تر خشک کند.
صابون مایع: برای تمیز کردن مبل‌های چرمی به اندازه یک قاشق صابون مایع را در یک لیتر آب گرم حل کنید. اسفنج را با آن خیس کنید، روی مبل بکشید و بعد با یک پارچه نرم آن را خشک کنید. این محلول مثل شامپو فرش عمل می‌کند. هر سطحی را می‌توان با محلول یک قاشق صابون مایع در یک لیتر آب پاک کرد. اسفنج را به این محلول آغشته کنید و سطح را با آن پاک کنید. اگر سطح چرب یا زیادی کثیف است، به محلولی که درست کرده‌اید، یک چهارم فنجان سرکه سفید اضافه کنید.
روغن و سرکه سفید: برای پاک کردن کف پارکت، روغن نباتی را با یک پارچه تمیز روی آن بمالید. بعد با یک پارچه که به محلول رقیق سرکه سفید آغشته شده سطح را کاملاً پاک کنید.
نمک: برای تمیز کردن گل‌های مصنوعی آنها را در یک کیسه پلاستیکی بگذارید و کمی نمک در کیسه بریزید. در کیسه را ببندید و آن را چند بار به شدت تکان دهید. نمک گرد و خاک را از بین خواهد برد. حالا می‌توانید گل‌ها را کاملاً بتکانید و در گلدان بگذارید.
